İslam’da Siyasal Muhalefet - 11 Temmuz 2016

Türkiye’de son yıllarda sıkça tartışılan bir konu olan “Muhalefet” İLEM’de farklı bakış açıları ile ele alınıyor. Seminerlerin odak noktasını muhalefetin özü, kavramsal analizi, İslam siyasi tarihi ve düşüncesindeki karşılığı, Türkiye’de tarihsel seyri ve sinemadaki işlevi gibi hususlar teşkil edecektir. Muhalefet ana teması ile gerçekleştirilecek olan dizi seminerlerde; Besim Dellaloğlu, Beşir Eryarsoy, Ahmet Demirel, Adem Çaylak ve Zeynep Özarslan konuşmacı olarak yer alacaktır. Muhalefetin ilk olarak kavramsal bağlamda ele alınacağı seminer dizisinde muhalefet, İslam siyaset düşüncesi bağlamında irdelenecek, sonrasında ise Türkiye’de muhalefetin ortaya çıkışı ve tarihsel seyri tartışmaya açılacaktır. Muhalefet Seminerlerinde ele alınacak olan muhalif sinema ile de muhalefete farklı bir pencereden bakılacaktır.

Besim Dellaloğlu ile gerçekleştirilecek olan “Kavramsal Bağlamda Muhalefet” seminerinde, “muhalefet” kavramı özellikle modern toplumsallığın oluşumu ve gelişimi çerçevesinde ele alınacaktır. Muhalefet kavramı, ulus devlet, yurttaşlık, modern kamusallık, sivil toplum, katılım vb. kavramlarla ilişkili olarak tartışılacaktır. Ayrıca modernlik ile modernleşme arasında bir ayrım yapılarak muhalefet kavramı açısından Batı ile Türkiye arasında bir karşılaştırma yapılmaya da çalışılacaktır.

Beşir Eryarsoy ile gerçekleştirilecek olan “İslam'da Siyasal Muhalefet” seminerinde, Asr-ı Saadetten itibaren İslâm’da siyasal muhalefetin hangi şartlarda ve nasıl bir çerçeve içerisinde oluşup Şer’î ve hukuki bir zemin kazandığı ele alınacaktır. Seminer kapsamında bu muhalefetin sonraki dönemlerde nasıl evrildiği ortaya konmaya çalışılacaktır. Ayrıca İslâmî muhalefetin hukuki ve ahlâkî boyutlarıyla nasıl olması gerektiği üzerinde de teorik de olsa bazı tespit ve değerlendirmelerde bulunulacaktır.

Ahmet Demirel ile gerçekleştirilecek olan “Tek Parti Döneminde Muhalefet” seminerinde, Cumhuriyet’in kuruluşundan çok partili hayata geçişe kadar olan süreçte iktidar ve muhalefet ilişkileri ele alınarak bir resmi tarih sorgulaması yapılacaktır. Bu dönemdeki muhalefetin mevcudiyeti, yapısı ve sınırları üzerine tartışılacaktır.

Adem Çaylak ile gerçekleştirilecek olan “Türkiye’de 1950 Sonrası Toplumsal ve Siyasal Muhalefet” seminerinde, 1950’de Demokrat Parti (DP) ile başlayan siyasal süreçten günümüze değin ortaya çıkan toplumsal ve siyasal muhalefetin görünümleri üzerinden Türkiye’de çarpık muhalefet kültürünün oluşumuna değinilerek bu muhalefet kültürünün felsefi ve tarihsel temelleri irdelenecek ve tarihsel siyasal kültürün muhalefet üzerinde yarattığı etki sorunsallaştırılacaktır.

Zeynep Özarslan ile gerçekleştirilecek olan son seminerde ise “Kitle İletişim Aracı ve Sanat Olarak Sinemanın Toplumsal Muhalefet Açısından İşlevi ve Muhalif Sinema” başlığı altında, var olan toplumsal yapıların ötesinde daha insani bir toplum hayalini destekleyen muhalif sinemaların yarattığı etki, iktidar-toplum etkileşimi bağlamında ve toplumsal sorunların çözümünden gerçekliğin dönüştürülmesine varan bir yelpazede ele alınacak ve muhalif sinemanın toplumsal bilinç ve bellek üzerindeki işlevleri tartışmaya açılacaktır.